Dzienne zapotrzebowanie na żelazo uzależnione jest od… płci. Okazuje się, że kobiety potrzebują tego pierwiastka zdecydowanie więcej niż mężczyźni – aż 18 mg dziennie, podczas gdy panom wystarczy jedynie 10 mg.
W szczególnych okresach życia (takich jak ciąża czy karmienie piersią) zapotrzebowanie na żelazo może jeszcze dodatkowo wzrosnąć. Z czego to wynika i co trzeba wiedzieć o tym pierwiastku?
Najczęstsze przyczyny zwiększonego zapotrzebowania żelaza u kobiet
Wysokie zapotrzebowanie na żelazo wynika głównie z comiesięcznej utraty krwi związanej z miesiączkowaniem. Jeśli menstruacje są obfite, pojawia się ryzyko wystąpienia stanu zwiększonego zapotrzebowania na żelazo.
Brak odpowiedniej podaży żelaza, niewzbogacanie diety produktami bogatymi w ten składnik, mogą doprowadzić do sytuacji, w której poziom żelaza będzie tak niski, że doprowadzi do zaburzeń samopoczucia, a w konsekwencji funkcjonowania organizmu.
Wpływ krwawienia miesiączkowego na poziom żelaza w organizmie
W czasie okresu kobieta co miesiąc traci pewną ilość krwi. U jednych pań będzie to 30 ml, a u innych może być nawet 80. Jest to uzależnione od czynników indywidualnych, takich jak obfitość i długość cyklu oraz uwarunkowania genetyczne.
Na obfitość i długość krwawienia miesiączkowego wpływają również:
- tryb życia,
- sposób odżywiania,
- stres,
- choroby,
- przyjmowane leki,
- obecność owulacji lub jej brak.
Obfite miesiączki a zwiększone zapotrzebowanie na żelazo
Jeśli krwawienia będą obfite i częste, kobieta utraci w nich więcej krwi i cennego pierwiastka niż osoba, która ma mało obfite i rzadkie krwawienia miesiączkowe. Istotne jest tutaj nie tylko liczenie dni miesiączki, ale również całego cyklu menstruacyjnego. Inne zapotrzebowanie na żelazo może mieć kobieta, u której obfite krwawienia występują co 21 dni, a inne ta, która ma cykl 32-dniowy.
Dzienne zapotrzebowanie na żelazo
Uznaje się, że średnie zapotrzebowanie na żelazo u kobiet wynosi 18 mg. U mam spodziewających się dziecka jest ono wyższe i wynosi aż 27 mg.
Z tego względu kobiety powinny dbać o to, by w ich codziennej diecie nie brakowało żelaza. Powinno to być dobrze przyswajalne żelazo, tzw. hemowe, które znajdziemy w produktach pochodzenia zwierzęcego. Należy je łączyć z produktami roślinnymi również zawierającymi żelazo.
Co jeść, aby sprostać stanom zwiększonego zapotrzebowania na żelazo? Warto włączyć do diety wątróbkę, kaszankę, pasztet pieczony, żółtka, soczewicę, otręby pszenne, pestki dyni, pestki słonecznika, orzechy, kakao, kaszę jaglaną, kaszę gryczaną, chleb żytni.
Niska przyswajalność żelaza
Niestety, czasem nawet stosowanie zdrowej i zbilansowanej diety nie wystarcza, by zapewnić sobie odpowiednią podaż pierwiastka. Wynika to z niskiej przyswajalności żelaza roślinnego, a to właśnie po te produkty sięgamy częściej.
Szacuje się, że z produktów pochodzenia roślinnego jesteśmy w stanie dostarczyć tylko 2 procent tego składnika hemoglobiny. Produkty odzwierzęce są lepiej przyswajalne (nawet w 25 procentach), ale również nie są w stanie zaspokoić dziennych norm na żelazo.
Dlatego tak istotna jest suplementacja i dostarczanie organizmowi dobrze przyswajalnego żelaza.
Co wypłukuje żelazo z organizmu?
Problemem obniżającym poziom żelaza są nie tylko miesiączki, ale również sięganie po produkty, które mogą wypłukiwać żelazo z organizmu. Głównie są to napoje zawierające teinę i kofeinę (herbata i kawa).
Nie oznacza to jednak, że nie należy wcale ich pić. Okazuje się, że szkodliwe jest sięganie po nie w czasie posiłku, ponieważ mogą zakłócać przyswajalność żelaza z pożywienia nawet o kilkadziesiąt procent. Aromatyczną kawę czy pyszną herbatę lepiej więc wypić po posiłku, a nie w jego trakcie.
Jak rozpoznać zwiększone zapotrzebowanie na żelazo?
Nieodpowiednia podaż pierwiastka w organizmie może szybko dać o sobie znać charakterystycznymi objawami. Należą do nich:
- zmęczenie,
- drażliwość,
- bóle głowy,
- zaburzenia koncentracji,
- zaburzenia nastroju,
- omdlenia,
- senność,
- bladość i suchość skóry.
Jeśli wystąpią u kobiety którekolwiek z wyżej wymienionych objawów, należy udać się do internisty. Lekarz zleci badania poziomu żelaza (wykonuje się je w laboratorium, krew pobierana jest z żyły łokciowej).
Badania, które należy wykonać
Aby sprawdzić poziom żelaza, lekarz zleca sprawdzenie hemoglobiny. Badanie należy wykonać rano, na czczo, ponieważ wtedy poziom żelaza jest najwyższy. Z biegiem dnia jego poziom obniża się, by wieczorem różnić się nawet o 20 procent w stosunku do wartości porannych. Najczęściej wyniki otrzymuje się kolejnego dnia.
Profilaktyka polegająca na suplementacji
W zależności od uzyskanych wyników lekarz zaleca odpowiednie leczenie. Najczęściej wystarcza popracować nad dietą i sięgnąć po odpowiednie suplementy diety, by poprawić poziom żelaza w organizmie.
Dobrym wyborem jest gama suplementów diety Actiferol, które zawierają zmikronizowany i mikroenkapsułkowany pirofosforan żelaza. Jest on dobrze przyswajalny i bardzo dobrze tolerowany, dlatego mogą stosować go również kobiety w ciąży.
Produkty Actiferol stopniowo uwalniają się w dwunastnicy, dzięki czemu nie powodują skutków ubocznych zażywania żelaza, takich jak bóle brzucha, mdłości, biegunka czy zaparcia. Dodatkowo mogą być przyjmowane o każdej porze dnia, niezależnie od posiłków.
