Badania krwi to podstawa regularnej diagnostyki, jaką może zlecić na przykład lekarz rodzinny. W gąszczu parametrów, które są brane pod uwagę w morfologii, znajdują się także płytki krwi. U wielu osób pojawia się niepokój, kiedy w wynikach widzą niski lub zbyt wysoki poziom PLT, MPV czy PDW. To jednak skróty, którymi nie posługujemy się na co dzień i mało kto poza pracownikami służby zdrowia zna ich znaczenie. Dlatego weźmiemy je pod lupę w niniejszym artykule.
Trombocyty – co to takiego?
Płytki krwi to, zaraz obok erytrocytów i leukocytów, podstawowy element morfotyczny. Występują także pod nazwą trombocytów lub pod skrótem PLT (od anglojęzycznej nazwy platelets). Mają formę małych dysków bez jądra komórkowego. Ich cytoplazma zawiera jednak ziarnistości, które uwzględniają różne substancje bioaktywne. Może być to na przykład serotonina, czynnik płytkowy czy adrenalina. Trombocyty żyją średnio od 7. do 10. dni. Dojrzewają w szpiku kostnym, a kończą swoje życie w śledzionie.
Jakie właściwości mają płytki krwi?
Uczestnictwo w procesie krzepnięcia krwi – PLT mają zdolność do przylegania do naczyń krwionośnych w uszkodzonych tkankach. Agregacja płytek krwi formuje skrzepy i przeciwdziała utracie krwi z organizmu i podtrzymują jego homeostazę. Uczestnictwo trombocytów w procesie krzepnięcia gwarantuje także prawidłowy przepływ krwi.
Wsparcie układu odpornościowego – płytki krwi jako pierwsze docierają do miejsca uszkodzenia organizmu i przyciągają komórki układu odpornościowego. Odpowiedzialne są za tworzenie skrzepu
PLT w morfologii – na czym polega badanie?
Formą rutynowej kontroli stanu pacjenta jest morfologia – czyli badanie krwi żylnej pobranej ze zgięcia łokciowego. Morfologia krwi obwodowej uwzględnia 25 podstawowych parametrów, w tym PLT. Wskaźnik ten odnosi się do liczby trombocytów przypadającej na milimetr sześcienny krwi. Aktualnie do ich zliczania wykorzystywane są automatyczne analizatory hematologiczne, które w ciągu kilku minut są w stanie przedstawić szczegółowy skład komórkowy krwi. Z tego względu wyniki na ogół są dostępne tego samego dnia.
Przygotowanie do badania PLT w morfologii
Aby mieć pewność, że przedstawiona w wynikach badania średnia objętość płytek krwi jest miarodajna, zadbaj o to, by odpowiednio przygotować się do badania.
- Bądź na czczo – co najmniej 12. godzin od ostatniego posiłku.
- Badanie wykonaj rano – najlepiej pomiędzy godziną 6:30 a 9:00.
- Nie wykonuj morfologii podczas miesiączki – wówczas liczba płytek krwi może zmniejszyć się nawet o 25-50%.
- Przed badaniem wstrzymaj się od aktywności fizycznej – intensywny trening może zwiększyć liczbę płytek krwi.
- Jeśli przyjmujesz różne preparaty, powiadom o tym lekarza – być może specjalista zaleci ich odstawienie przed badaniem.
Płytki krwi – normy
Otrzymując wyniki morfologii, zobaczysz kilka wskaźników odnoszących się do trombocytów przypadających na milimetr sześcienny krwi. Miej na uwadze, że zakres referencyjny może nieznacznie różnić się pomiędzy laboratoriami.
- PLT – to wcześniej wspomniana liczba płytek krwi. U osób dorosłych za normę uznaje się PLT w zakresie 150-200 ×103/μl.
- MPV – to średnia objętość płytek krwi. W kwestii wielkości płytki krwi norma wynosi 9,5-12,6 fl.
- PDW – to poziom zróżnicowania płytek krwi pod względem ich objętości. Jego norma to 9,8-17 fl.
- P-LCR – stanowi odsetek dużych płytek krwi. Za normę uznaje się zakres 19,6-45,5%.
Wyniki z płytek krwi
Pamiętaj, że wyniki morfologii zawsze należy skonsultować z lekarzem. Specjalista przeprowadzi rzetelną diagnostykę i podejmie dalsze decyzje co do działania. Podwyższone lub niskie PLT lub MPV nie musi stanowić dużego powodu do niepokoju (szczególnie jeśli pozostałe wyniki są prawidłowe). Nie warto samemu stawiać diagnozy lub czerpać wiedzy na temat wyników z internetu. Może to tylko przysporzyć dodatkowego i niepotrzebnego stresu.
Zadbaj o układ krwionośny
Chcąc zadbać o prawidłowy poziom płytek krwi warto zadbać o cały układ krwionośny, ponieważ one stanowią jego część. W tym celu warto skupić się na składnikach odżywczych, które w pozytywny sposób wpływają na funkcjonowanie układu krwionośnego. Na procesy krwiotwórcze i funkcjonowanie układu krwionośnego wpływa przede wszystkim:
- witamina B12 – uczestniczy w produkcji czerwonych krwinek i płytek krwi,
- kwas foliowy – wspiera funkcjonowanie układu krwiotwórczego, a także uczestniczy w naprawie komórek i tkanek,
- witamina C – bierze udział w syntezie kolagenu, który wzmacnia naczynia krwionośne,
- żelazo – stanowi część hemoglobiny (sprawdź więcej informacji, po co naszemu organizmowi żelazo).
Postaraj się uwzględnić źródła wymienionych wyżej witamin i pierwiastków w swojej diecie. Jeśli masz ograniczenia żywieniowe, skonsultuj z lekarzem odpowiednią suplementację.
